Ερευνητικό Πρόγραμμα Λυκείου για την Ελληνική Επανάσταση του 1821

Βασικές πληροφορίες

  • Θέμα έρευνας: «Το Ναύπλιο και η Αργολίδα κατά την Επανάσταση του 1821: τόπος και κόσμος»
  • Ημερομηνίες: 10 Ιανουαρίου - 31 Μαΐου 2021
  • Τοποθεσία: Αργολίδα (διαδικτυακά και με φυσική παρουσία)
  • Διοργάνωση: ΚΕΣ με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας και του Συνδέσμου Φιλολόγων Αργολίδας και υπό την αιγίδα του Δήμου Ναυπλιέων και της Εφορείας Τιμής «Ναύπλιο 2021»
  • Ανοικτό σε: Μαθητές/τριες Γενικών Λυκείων Αργολίδας (μέχρι 14 συμμετέχοντες/ουσες)
  • Περίοδος αιτήσεων: 20 Οκτωβρίου - 30 Νοεμβρίου 2020
  • Ακαδημαϊκός συντονισμός:  Εμμανουήλ Γ. Χαλκιαδάκης (Μέλος Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού στον Tομέα της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης & Επιστημονικός Συνεργάτης του ΚΕΣ στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία)
  • Συντονισμός δραστηριότητας: Ευάγγελος Κατσαρέλης (ΚΕΣ) και Ματίνα Γκόγκα (ΚΕΣ)
  • Συνεργαζόμενοι φορείς:  Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας, Σύνδεσμος Φιλολόγων Αργολίδας

Σχετικά με το πρόγραμμα

Περιγραφή

Στο πλαίσιο της ετήσιας σειράς εκδηλώσεων «Events Series» του ΚΕΣ και σε συνδυασμό με σειρά δραστηριοτήτων που το Κέντρο διοργανώνει σε Ελλάδα και Αμερική για την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, το ΚΕΣ, με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας και του Συνδέσμου Φιλολόγων Αργολίδας και υπό την αιγίδα του Δήμου Ναυπλιέων και της Εφορείας Τιμής «Ναύπλιο 2021», αναλαμβάνει τη σύσταση μίας ερευνητικής ομάδας, αποτελούμενης από μαθητές και μαθήτριες από τα Λύκεια του Νομού Αργολίδας, με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων και κηδεμόνων τους. Η ομάδα αυτή, υπό την καθοδήγηση του Δρος Εμμανουήλ Χαλκιαδάκη και σε χρόνο εκτός λειτουργίας των σχολικών μονάδων, θα διεξάγει από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2021 έρευνα με θέμα «Το Ναύπλιο και η Αργολίδα κατά την Επανάσταση του 1821: τόπος και κόσμος». Η μαθητική ομάδα έρευνας θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2021 στο Ναύπλιο.

Θεματικοί άξονες

Το θέμα επιδιώκει να αναδείξει την τοπική ιστορία με οπτική εξωστρέφειας, μελετώντας τη μακροϊστορία μέσα από τη μικροϊστορία. Η προσέγγιση του θέματος θα δομηθεί πάνω στους ακόλουθους θεματικούς άξονες:

  • Ναύπλιο και Φιλελληνισμός (πρβλ. μνημείο Φιλελλήνων)
  • Ελληνική Επανάσταση και Ελληνική Αρχαιότητα («…Δι' αυτά πολεμήσαμεν» Ι. Μακρυγιάννης)
  • Πολεμικά γεγονότα στο Ναύπλιο και γενικά στην Αργολίδα (π.χ. πολιορκία του Ναυπλίου από τους επαναστατημένους Έλληνες, μάχη των Δερβενακίων, Μάχη των Μύλων, κ.ά.)
  • Ιστορικές προσωπικότητες που έδρασαν στην περιοχή (Σ. Σταϊκόπουλος, Θ. Κολοκοτρώνης, Ι. Καποδίστριας, κ.ά.)
  • Μετακινήσεις πληθυσμών και ιδεών στην περιοχή/πρόσφυγες του πολέμου της Ανεξαρτησίας (π.χ. Ψωροκώσταινα)
  • Το Ναύπλιο και γενικά η Αργολίδα ως κέντρα λήψεως πολιτικών αποφάσεων (πόλεις της Αργολίδας που είτε υπήρξαν έδρες της επαναστατικής κυβέρνησης και των εθνοσυνελεύσεων, είτε διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης).

Καθώς η Ιστορία εκτυλίσσεται στον χρόνο και τον χώρο και με δεδομένο ότι δεν αποτελεί μία απλή καταγραφή γεγονότων, στο συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα θα επιχειρηθεί μία διεπιστημονική προσέγγιση του ιστορικού παρελθόντος. Η διεπιστημονικότητα συνδυάζει δύο ή και περισσότερα πεδία επιστημονικής γνώσης σε μια έρευνα και βρίσκει την πλήρη σημασία της όταν δημιουργείται κάτι νέο, που ξεπερνά τα συμβατικά σύνορα των επιστημών ή των κλάδων τους, με σκοπό την εμφάνιση νέων επιστημονικών αναγκών επιδιώκοντας να απαντήσει στα όποια ερωτήματα προκύπτουν κατά τη διάρκεια μίας διεπιστημονικής προσέγγισης.

Οι προαναφερθείσες θεματικές του πρότζεκτ θα μελετηθούν συνδυάζοντας ενδεικτικά την Ιστορία με την καθημερινότητά μας, τη Λογοτεχνία ή (και) το Θέατρο, την Πολιτική, τη Γεωγραφία, την Τέχνη (ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, κινηματογράφο, κ.ά.), τον Τύπο και τα Δημόσια και Ιδιωτικά Αρχεία, τη Νομισματική, τη Σφραγιδογραφία/Σφραγιστική, την Επιγραφική, την Ψυχολογία, τη Θρησκεία/Θεολογία, την Προφορική Ιστορία, την Ενδυματολογία, τη Μουσική, την Τεχνολογία των Πληροφοριών και της Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.), τη Δημογραφία, την Ιατρική, τη Βιολογία, τη Διατροφή, και άλλες επιστήμες ή κλάδους επιστημών.

Η ομάδα θα χωριστεί σε υπο-ομάδες από τον ακαδημαϊκό συντονιστή προκειμένου η κάθε υπο-ομάδα να εστιάσει σε διαφορετική θεματική. Οι συμμετέχοντες/ουσες μαθητές/τριες θα κληθούν να επιλέξουν και να ερευνήσουν βαθύτερα κάποιο θέμα ανάλογα με το προσωπικό τους ενδιαφέρον και διάθεση, ενώ τυχόν νέες προτάσεις τους θα ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της έρευνας.

Στόχοι

Oι συμμετέχοντες/ουσες στην ερευνητική ομάδα αναμένεται να:

  • κατανοήσουν καλύτερα τη σημασία της Ελληνικής Επανάστασης, σε τοπικό, εθνικό, και διεθνές επίπεδο, 200 χρόνια μετά την εκδήλωσή της,
  • μελετήσουν σε βάθος ιστορικά θέματα σε τοπική κλίμακα και να κατανοήσουν τη σχέση μικροϊστορίας με μακροϊστορία,
  • εξοικειωθούν με τη διαδικασία διεξαγωγής ιστορικής αλλά και διεπιστημονικής έρευνας,
  • αξιοποιήσουν τα ψηφιακά εργαλεία γνώσης που προσφέρει η ψηφιακή βιβλιοθήκη του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Ναύπλιο, καθώς και υλικό από άλλες έντυπες και ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες και αρχεία της Αργολίδας,
  • δουλέψουν συνεργατικά σε μικρότερες ομάδες και σε συντονισμό με τον ακαδημαϊκό συντονιστή του προγράμματος, προσεγγίζοντας επιμέρους πτυχές της ευρύτερης θεματικής του ερευνητικού πρότζεκτ, με σκοπό να εμπλακούν δυναμικά στην έρευνα, στη συλλογή πληροφοριών και στην ανάπτυξη του διαλόγου,
  • παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2021.

Αιτήσεις και συμμετοχή

Οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται να

  • υποβάλουν ηλεκτρονικά ατομική αίτηση συμμετοχής για το Πρόγραμμα Μαθητών/τριών Λυκείων Αργολίδας για την Ελληνική Επανάσταση του 1821, στην οποία θα πρέπει να
  • συμπληρώσουν τα προσωπικά τους στοιχεία και τον βαθμό που είχαν στο μάθημα της Ιστορίας την προηγούμενη σχολική χρονιά,
  • συμπληρώσουν μια σύντομη περιγραφή, η οποία δεν θα ξεπερνάει τις δύο παραγράφους, με τις προσδοκίες και το κίνητρο συμμετοχής τους, αναδεικνύοντας το ενδιαφέρον τους για το αντικείμενο έρευνας και τη συμμετοχή τους στην ερευνητική ομάδα, καθώς και τους στόχους τους για μία δραστηριότητα όπως αυτή,
  • επιλέξουν τουλάχιστον τρεις θεματικούς άξονες από τους προαναφερόμενους με τους οποίους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν,
  • για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι απαραίτητη η κατοχή πιστοποιητικού γνώσης αγγλικής γλώσσας επιπέδου Β2 (Lower), καθώς οι μαθητές/τριες θα κληθούν να κάνουν έρευνα και σε αγγλόφωνες πηγές,
  • θα συνεκτιμηθεί τυχόν πιστοποιημένη γνώση και άλλης ξένης γλώσσας, καθώς και προηγούμενη συμμετοχή σε άλλες ερευνητικές δράσεις ή σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα,
  • οι μαθητές/τριες είναι απαραίτητο να ζητήσουν από έναν/μια καθηγητή/τρια τους, είτε από την περσινή, είτε από τη φετινή σχολική χρονιά με ειδικότητα Φιλολογίας (ΠΕ02) να υποβάλει στο ΚΕΣ μια συστατική επιστολή ηλεκτρονικά,
  • εφόσον οι μαθητές/τριες είναι κάτω των 18 ετών, είναι απαραίτητη η συμπλήρωση της σχετικής φόρμας από τους γονείς/κηδεμόνες για τη συμμετοχή στο ερευνητικό πρόγραμμα.

Η επιλογή των συμμετεχόντων θα γίνει από τον ακαδημαϊκό συντονιστή του προγράμματος, με βάση το κίνητρο συμμετοχής και τους στόχους για το πρόγραμμα, τον βαθμό στο μάθημα της Ιστορίας, τη συστατική τους επιστολή, καθώς και τη γνώση ξένων γλωσσών αλλά και προηγούμενη συμμετοχή τους σε ερευνητικά και άλλα σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα.

Η συμμετοχή είναι δωρεάν. Μετά το πέρας του ερευνητικού προγράμματος και της παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας το ΚΕΣ θα χορηγήσει στους/στις συμμετέχοντες/συμμετέχουσες ευχαριστήρια επιστολή που θα πιστοποιεί τη συμμετοχή τους στο ερευνητικό πρόγραμμα.

Όλοι/ες οι αιτούντες/ούσες θα ειδοποιηθούν από το ΚΕΣ τον Δεκέμβριο 2020 με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την εξέλιξη της αίτησής τους. Για πληροφορίες και διευκρινίσεις σχετικά με το πρόγραμμα και τη διαδικασία των αιτήσεων μπορείτε να απευθύνεστε καθημερινά (10:00π.μ.–5:00μ.μ.) στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών, στο τηλέφωνο 27520 47030, εσ.1.

Τόπος και τρόπος διεξαγωγής

Η ερευνητική ομάδα θα πραγματοποιήσει τις εργασίες της από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Μάιο του 2021. Την περίοδο αυτή, η ομάδα θα έχει συνεχή ηλεκτρονική επικοινωνία (emails) με τον ακαδημαϊκό συντονιστή. Παράλληλα, θα προγραμματιστούν μηνιαίες ομαδικές συναντήσεις (έως δύο ανά μήνα) οι περισσότερες εκ των οποίων θα γίνουν διαδικτυακά, ενώ κάποιες από αυτές αναμένεται να λάβουν χώρα στις εγκαταστάσεις του ΚΕΣ στο Ναύπλιο, ανάλογα με τον αντίκτυπο της πανδημίας Covid-19. Οι συναντήσεις αυτές προγραμματίζεται να γίνονται ημέρα Σάββατο (πρωί ή απόγευμα, με βάση τη διαθεσιμότητα των μελών της ερευνητικής ομάδας).

Επίσης, ανάλογα με τον αντίκτυπο της πανδημίας, τα μέλη της ερευνητικής ομάδας θα είναι ευπρόσδεκτα κατά τη διάρκεια του πεντάμηνου ερευνητικού πρότζεκτ να επισκέπτονται στις εργάσιμες μέρες και ώρες τις εγκαταστάσεις του ΚΕΣ στο Ναύπλιο, προκειμένου να αξιοποιούν την ψηφιακή βιβλιοθήκη του ΚΕΣ/Harvard. Αντιστοίχως, πέρα από την ψηφιακή βιβλιοθήκη του Harvard στο Ναύπλιο, οι νέοι/ες ερευνητές/τριες, θα κληθούν να αξιοποιήσουν και τις λοιπές βιβλιοθήκες και βάσεις δεδομένων που διατίθενται κατά τόπους στην Αργολίδα ή και αλλού.

Μετά την ολοκλήρωση του ερευνητικού πρότζεκτ, τον Μάιο του 2021, η ομάδα θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της έρευνάς της σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2021 και η οποία θα ενταχθεί στο ετήσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων του ΚΕΣ «Events Series».

Λογότυπο της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΑργολίδαςΛογότυπο του Συνδέσμου Φιλολόγων Αργολίδας για τα 35 τους χρόνιαΛογότυπο του Δήμου Ναυπλιέων