Βασικές πληροφορίες
- Ημερομηνίες: 27 - 28 Νοεμβρίου 2021
- Τοποθεσία: Ναύπλιο
- Διοργάνωση: ΚΕΣ
- Ανοικτό σε: Όλους (μέχρι 14 συμμετέχοντες)
- Περίοδος αιτήσεων: 8 Οκτωβρίου - 4 Νοεμβρίου 2021
- Γλώσσα: Ελληνικά
- Ακαδημαϊκός συντονισμός: Νίκη Παπαβραμίδου (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια/Διευθύντρια Μουσείου Ιστορίας της Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
- Συντονισμός δραστηριότητας: Ματίνα Γκόγκα (ΚΕΣ)
Σχετικά με το εργαστήριο
Περιγραφή
Στο πλαίσιο της ετήσιας σειράς εργαστηρίων 2021–2022, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος προσφέρει για πρώτη φορά το εργαστήριο «Ιστορία της Ιατρικής: από Τέχνη σε Επιστήμη».
Η Ιστορία της Ιατρικής αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ιστορίας της Επιστήμης. Αποτυπώνει πώς φτάσαμε στο σημείο όπου βρισκόμαστε σήμερα και μας παρέχει πλήθος παραδειγμάτων ορθών και λανθασμένων επιλογών στην άσκηση της ιατρικής. Μας διηγείται πώς μάθαμε όσα μάθαμε, γιατί η έρευνα είναι σημαντική και γιατί η εκπόνησή της δύσκολη. Μας διδάσκει ταπεινοφροσύνη, μιας και υπήρξαν αμέτρητα αδιέξοδα και λάθη στα οποία εμπλέκονταν πραγματικά ευφυείς άνθρωποι. Η ιστορία μάς δείχνει πώς τα λάθη μπορούν να οδηγήσουν σε γνώση και γιατί είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε ερευνητικά ερωτήματα με τη μέθοδο της διάψευσης, παρά με απλή παράθεση γεγονότων, προκειμένου να αποφευχθεί η πλάνη. Είναι αδύνατο να προσβλέπουμε στην πρόοδο της ιατρικής αγνοώντας της ιστορία της, τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν, και τα στάδια από τα οποία πέρασε για να εξελιχθεί από τέχνη σε επιστήμη. Το εργαστήριο θα φωτίσει τα στάδια αυτά, διατρέχοντας τους αιώνες και τα ορόσημα στην ιστορία της.
Θεματικοί άξονες – δομή του εργαστηρίου
Το εργαστήριο επιδιώκει να αναδείξει πτυχές της εξέλιξης της Ιατρικής ανά τους αιώνες, την αλληλεπίδρασή της με τη φιλοσοφία, την κοινωνία, την οικονομία, και να εστιάσει στη μέθοδο με την οποία αρμόζει να προσεγγίζουμε την ιστορία της επιστήμης και της ιατρικής ειδικότερα.
Η προσέγγιση του θέματος θα δομηθεί πάνω στους ακόλουθους θεματικούς άξονες:
-
Ιατρική στην αρχαιότητα:
- Ιατρική των αρχαίων λαών
- Ομηρική Ιατρική- Ιατρική στα Ασκληπιεία
- Ιατρική στα Ασκληπιεία
- Η συμβολή της φιλοσοφίας στην ιατρική
- Ιπποκρατική Ιατρική: η πρώτη προσπάθεια εξορθολογισμού της ιατρικής
- Αλεξανδρινή περίοδος (Η συμβολή του Ηρόφιλου και του Ερασίστρατου)
- Επιστημολογία και ιατρικές σχολές της αρχαιότητας
- Ρωμαϊκή περίοδος: οπισθοδρόμηση σε αντιλήψεις και πρακτικές
- Γαληνός: η συμβολή του στην ιατρική
- Η θέση του ιατρού στην κοινωνία της αρχαιότητας
- Βυζαντινή ιατρική: ίδρυση των πρώτων νοσηλευτικών ιδρυμάτων - ιατρική της φιλανθρωπίας
- Αραβική ιατρική: διατήρηση αρχαίας ελληνικής γνώσης και μεταφορά της στις πρώτες ιατρικές σχολές της Ισπανίας
- Δυτικός Μεσαίωνας: απαγορεύσεις & επιδημίες
- Η εξέλιξη της Ιατρικής
Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, η συντονίστρια θα εισαγάγει τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στις παραπάνω θεματικές, εμπλουτίζοντας τη συζήτηση με ενδιαφέροντα παραδείγματα, και φωτίζοντας άγνωστες μεθόδους και ιατρικές πρακτικές. Σκοπός είναι οι συμμετέχοντες να εμπλακούν σε γόνιμο διάλογο και να εισφέρουν τις απόψεις και τις σκέψεις τους, συγκρίνοντας το παρελθόν με σύγχρονες συνθήκες, τεχνικές, και μεθόδους. Επιπρόσθετα, ορισμένες ενότητες θα μελετηθούν με τη βοήθεια πρωτογενών πηγών (κείμενα και αρχαιολογικά τεκμήρια) εισάγοντας τους συμμετέχοντες στον τρόπο με τον οποίο αρμόζει να αντιμετωπίζεται η ιστορία γενικά και η ιστορία της ιατρικής ειδικότερα.
Στόχοι
Oι συμμετέχοντες/ουσες στο εργαστήριο αναμένεται να:
- κατανοήσουν την εξέλιξη του χαρακτήρα της ιατρικής
- διερευνήσουν την εξέλιξη της έννοιας της υγείας και της νόσου,
- επαναπροσδιορίσουν την εξέλιξη της ιδιότητας του θεραπευτή σε ιατρό,
- αναγνωρίσουν τη συμβολή της φιλοσοφίας στη μεταβολή του χαρακτήρα της ιατρικής,
- αναγνωρίσουν τα αίτια εξέλιξης και παλινδρόμησης της ιατρικής σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους,
- στοχαστούν πάνω στη συμβολή σπουδαίων προσωπικοτήτων στην πρόοδο της ιατρικής,
- κατανοήσουν την παράλληλη εξέλιξη της ιατρικής σε Ανατολή και Δύση, και τον τρόπο που μεταλαμπαδεύτηκε η αραβική ιατρική,
- εξετάσουν την ιατρική σε σχέση με τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούσαν σε κάθε εποχή.
Τόπος και παράμετροι διεξαγωγής
Το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα διαλέξεων «Οικογενείας Νικολάου Μαζαράκη» του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος στο Ναύπλιο.
Το ΚΕΣ παρακολουθεί διαρκώς τις οδηγίες του Πανεπιστημίου Harvard και των Ελληνικών Αρχών, τηρώντας αυστηρά όλα τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα. Σε περίπτωση που οι σχετικοί κανονισμοί και οδηγίες διαφοροποιηθούν από τα ισχύοντα, το ΚΕΣ θα προσαρμοστεί άμεσα, ενημερώνοντας αναλόγως και τους συμμετέχοντες του εργαστηρίου. Εάν κατά τις ημέρες διεξαγωγής του δεν επιτρέπονται συναντήσεις με φυσική παρουσία, το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί εξολοκλήρου διαδικτυακά, στις ίδιες ημερομηνίες, μέσω της πλατφόρμας Zoom.
Αιτήσεις και συμμετοχή
Οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά ατομική αίτηση συμμετοχής για το εργαστήριο Ιστορία της Ιατρικής: από Τέχνη σε Επιστήμη, στην οποία θα πρέπει να συμπληρώσουν:
- τα προσωπικά τους στοιχεία και την ιδιότητά τους (π.χ. σπουδές ή επάγγελμα),
- μια σύντομη περιγραφή, η οποία δεν θα ξεπερνάει τη μία παράγραφο, με τις προσδοκίες, το κίνητρο συμμετοχής τους, ή και θέματα που τους προβληματίζουν σε σχέση με το θέμα.
Η συμμετοχή στο εργαστήριο είναι δωρεάν. Οι συμμετέχοντες δεν χρειάζεται να έχουν προηγούμενες γνώσεις γύρω από τα αντικείμενα που θα συζητηθούν.
Η επιλογή των δεκατεσσάρων (14) συμμετεχόντων θα γίνει με βάση τη σειρά προτεραιότητας υποβολής της αίτησης (first-come-first-served). Σε περίπτωση που οι αιτήσεις υπερβούν τον αριθμό αυτό, την επιλογή των συμμετεχόντων/ουσών θα κάνει η ακαδημαϊκή συντονίστρια, με κριτήριο το ενδιαφέρον και το κίνητρο συμμετοχής τους, όπως θα περιγράφονται στην αίτηση συμμετοχής. Επιπλέον, θα δοθεί προτεραιότητα σε αιτούντες/ούσες που δεν έχουν ξανασυμμετάσχει σε εργαστήριο του ΚΕΣ.
Το ΚΕΣ θα χορηγήσει στους/στις συμμετέχοντες/συμμετέχουσες ευχαριστήρια επιστολή που θα πιστοποιεί τη συμμετοχή τους στο εργαστήριο.
Όλοι/ες οι αιτούντες/ούσες θα ειδοποιηθούν από το ΚΕΣ στις 5 - 10 Νοεμβρίου 2021 με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την εξέλιξη της αίτησής τους. Οι συμμετέχοντες χρειάζεται να επιβεβαιώσουν τη συμμετοχή τους με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και θα ενημερωθούν και τηλεφωνικά. Για διευκρινίσεις σχετικά με το εργαστήριο και τη διαδικασία των αιτήσεων μπορείτε να απευθύνεστε καθημερινά (10:00π.μ.–5:00μ.μ.) στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών, στο τηλέφωνο 27520 47040.