Ο Φιλελληνισμός διαμέσου των Αιώνων

• Πλήρης τίτλος: Ο Φιλελληνισμός διαμέσου των Αιώνων
• Ημερομηνίες: 18–19 Μαρτίου 2023, 11:00 πμ–4:00 μμ
• Τοποθεσία: Αθήνα
• Διοργάνωση: ΚΕΣ, σε συνεργασία με το Μουσείο Φιλελληνισμού
• Ανοικτό σε: Όλους/ες (μέχρι 18 θέσεις)
• Περίοδος αιτήσεων: 2 Φεβρουαρίου–1 Μαρτίου 2023
• Ακαδημαϊκός συντονισμός: Δρ. Χρήστος Αληπράντης (Υπότροφος Ερευνητής στο Φιλελληνισμό για Νέους Ερευνητές/τριες 2022–23 του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Ruhr, Bochum)
• Συντονισμός δραστηριότητας: Ματίνα Γκόγκα (ΚΕΣ)

Οι αιτήσεις έχουν κλείσει.

Σχετικά με το εργαστήριο

Περιγραφή

Στο πλαίσιο της ετήσιας σειράς εργαστηρίων 2022 – 2023, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος σε συνεργασία με το Μουσείο Φιλελληνισμού προσφέρει το εργαστήριο με θέμα: «Ο Φιλελληνισμός διαμέσου των Αιώνων».

Το εργαστήριο εστιάζει στη διαχρονική απήχηση του φαινομένου της διεθνούς συμπάθειας προς τους Έλληνες και αναλύει τους κύριους θεματικούς άξονες οι οποίοι έχουν καταστήσει το Φιλελληνισμό τόσο επιδραστικό στο 19ο αιώνα, όσο και επίκαιρο και σήμερα. Το εργαστήριο επικεντρώνεται στο Φιλελληνισμό κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης του 1821-30. Δεν περιορίζεται ωστόσο μόνο στον πρώιμο 19ο αιώνα, αλλά εξετάζει και μορφές και επιβιώσεις του φαινομένου στους επόμενους δύο αιώνες. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα έχουν την ευκαιρία διάδρασης τόσο μεταξύ τους, με τον συντονιστή, όσο και με συναφές πρωτογενές υλικό. Η πραγματοποίησή του στο χώρο του Μουσείου Φιλελληνισμού θα επιτρέψει στους συμμετέχοντες και συμμετέχουσες να έρθουν σε άμεση επαφή με μια πλουσιότατη συλλογή φιλελληνικών εκθεμάτων (εγγράφων, έργων τέχνης, στολών, κτλ.), ορισμένα εκ των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του εργαστηρίου.

Θεματικοί άξονες – δομή του εργαστηρίου

Το εργαστήριο δομείται σε επιμέρους θεματικές συνεδρίες διάρκειας περίπου δύο ωρών έκαστη. Σε κάθε συνεδρία ο συντονιστής θα εισάγει τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες στους θεματικούς άξονες και θα ακολουθεί συζήτηση βάσει πρωτογενούς υλικού από τη συλλογή του Μουσείου. Όλα τα άτομα που θα συμμετάσχουν θα μπορούν να εντάξουν έτσι τα αντικείμενα στο ιστορικό τους πλαίσιο, και να αποκτήσουν μια σε βάθος γνώση των υλικών και μη πτυχών του Φιλελληνισμού.

Πρώτη μέρα

• Εισαγωγή: βασικά χαρακτηριστικά και σύντομη επισκόπηση του Φιλελληνισμού.
• Φιλελληνισμός και αρχαιότητα:
  • Η πρόσληψη του κλασικού παρελθόντος από τα τέλη του 18ου – αρχές του 19ου αιώνα και εξής, και ο τρόπος με τον οποίο τροφοδότησε την φιλελληνική κινητοποίηση στην ελληνική επανάσταση.
  • Οι φιλελληνικές απεικονίσεις του αρχαίου παρελθόντος κατά το 19ο και 20ο αιώνα (περιηγητισμός, συγκρότηση της επιστήμης της αρχαιολογίας, κ.α.).
• Φιλελληνισμός και δημοκρατία. Φιλελεύθερα, συνταγματικά και ριζοσπαστικά ιδεώδη:
  • Η σύνδεση του Φιλελληνισμού με πανευρωπαϊκές και παγκόσμιες αναζητήσεις περί αντιπροσωπευτικότερης διακυβέρνησης στο 19ο και τον 20ο αιώνα.
  • Ο Φιλελληνισμός και οι επαναστατημένοι Έλληνες ως αντιπρόταση στη μοναρχική διακυβέρνηση μετά το Συνέδριο της Βιέννης (1815). Οι «κληρονομιές» του Φιλελληνισμού της δεκαετίας του 1820 σε κατοπινά επαναστατικά κινήματα ανά την Ευρώπη (Ιταλία, Πολωνία, Γερμανία, κ.α.) και τον κόσμο (ΗΠΑ).
• Επίσκεψη στους χώρους του Μουσείου. Παρουσίαση της έκθεσης για τον αμερικανικό Φιλελληνισμό.

Δεύτερη μέρα

• Φιλελληνισμός και δικαιώματα:
  • Η διαμόρφωση των εννοιών του ανθρωπισμού, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ανθρωπιστικής επέμβασης την εποχή της ελληνικής επανάστασης.
  • Η σύζευξη Φιλελληνισμού και Χριστιανισμού όπως επίσης και “λευκότητας” (whiteness), σε αντιδιαστολή με τον μη-λευκό και μη-χριστιανό Άλλο (τα συστατικά στοιχεία του ανθρωπισμού στη φάση της αρχικής διαμόρφωσης της έννοιας).
• Φιλελληνισμός και αισθητική:
  • Σύνδεση του Φιλελληνισμού με τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του (λογοτεχνία, ζωγραφική)
  • Μορφές απεικόνισης των Ελλήνων και των Φιλελλήνων στη δυτική τέχνη του 19ου και του 20ου αιώνα.
  • Σχέση Φιλελληνισμού και φύλου στην καλλιτεχνική διάστασή του. Ο ρόλος των γυναικείων μορφών (αρχαίων και νεότερων) σχετικών με την Ελλάδα (διερεύνηση με τη βοήθεια επιλεγμένων εκθεμάτων του Μουσείου).
• Σύνοψη και καταληκτικά σχόλια.

Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, ο συντονιστής θα παρουσιάσει τις παραπάνω θεματικές και οι συμμετέχοντες/ουσες θα λαμβάνουν μέρος ενεργά στον διάλογο και σε μελέτη περιπτώσεων. Επιπλέον, δέκα ημέρες πριν τη διεξαγωγή του εργαστηρίου, όλα τα άτομα που θα συμμετάσχουν θα λάβουν σχετικό υλικό το οποίο μπορούν προαιρετικά να μελετήσουν εκ των προτέρων.

Στόχοι

Oι συμμετέχοντες/ουσες στο εργαστήριο αναμένεται να:

• Εξοικειωθούν με τα βασικά χαρακτηριστικά του Φιλελληνισμού και το ιστορικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύχθηκε.
• Εξετάσουν την ανάδειξη του Φιλελληνισμού ως ενός διαχρονικού φαινομένου που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πολιτική και ιδεολογική διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας.
• Αναλύσουν κριτικά και εμβαθύνουν σε κείμενα και έργα τέχνης άμεσα σχετιζόμενα με το Φιλελληνισμό.
• Γνωρίσουν το Μουσείο Φιλελληνισμού και να αναδειχθεί το έργο της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και το Φιλελληνισμό.

Αιτήσεις και συμμετοχή

Οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά ατομική αίτηση συμμετοχής για το εργαστήριο, στην οποία θα πρέπει να συμπληρώσουν:

• τα προσωπικά τους στοιχεία και την ιδιότητά τους (π.χ. σπουδές ή επάγγελμα),
• μια σύντομη περιγραφή, η οποία δεν θα ξεπερνάει τη μία παράγραφο, με τις προσδοκίες, το κίνητρο συμμετοχής τους, ή και θέματα που τους προβληματίζουν σε σχέση με το θέμα.

Θα επιλεγούν δεκαοκτώ (18) συμμετέχοντες. Η επιλογή των συμμετεχόντων θα γίνει από τον συντονιστή του εργαστηρίου βάσει των στοιχείων που θα δηλώσουν στην online αίτησή τους και ειδικά των λόγων για τους οποίους επιθυμούν να συμμετέχουν στο εργαστήριο. Πρότερη γνώση πάνω στο Φιλελληνισμό και την ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία εν γένει δεν απαιτείται αλλά είναι καλοδεχούμενη. Η συμμετοχή στο εργαστήριο είναι δωρεάν.

Το ΚΕΣ θα χορηγήσει στους/στις συμμετέχοντες/συμμετέχουσες ευχαριστήρια επιστολή που θα πιστοποιεί τη συμμετοχή τους στο εργαστήριο.

Όλοι/ες οι αιτούντες/ούσες θα ειδοποιηθούν από το ΚΕΣ μέχρι τις 6 Μαρτίου 2023 με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την εξέλιξη της αίτησής τους. Οι συμμετέχοντες/ουσες χρειάζεται να επιβεβαιώσουν τη συμμετοχή τους με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και θα ενημερωθούν και τηλεφωνικά για τη συμμετοχή τους και σχετικές φόρμες που θα χρειαστεί να υποβάλλουν. Για διευκρινίσεις σχετικά με το εργαστήριο και τη διαδικασία των αιτήσεων μπορείτε να απευθύνεστε καθημερινά (10:00 πμ–5:00 μμ) στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών, στο τηλέφωνο 27520 47040.

Το ΚΕΣ παρακολουθεί διαρκώς τις οδηγίες του Πανεπιστημίου Harvard και των Ελληνικών Αρχών, τηρώντας αυστηρά όλα τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα. Σε περίπτωση που οι σχετικοί κανονισμοί και οδηγίες διαφοροποιηθούν από τα ισχύοντα, το ΚΕΣ θα προσαρμοστεί άμεσα, ενημερώνοντας αναλόγως και τους συμμετέχοντες/ουσες του εργαστηρίου.